Chuyển đến nội dung chính

Giới thiệu về nạn "bắt nạt" nơi công sở

Bắt Nạt: Từ Sân Chơi Đến Công Sở, Làm Sao Đây?

Giới thiệu về nạn "bắt nạt" nơi công sở

Trên một khía cạnh nào đó, việc bị "bắt nạt"... cũng là một điều tốt. Ngoài việc là một kẻ cô độc hay một kẻ yếu đuối, thì lý do khiến bạn trở thành mục tiêu của những kẻ "bắt nạt" là vì bạn thông minh hơn, giỏi hơn, điềm tĩnh hơn và được yêu thích hơn chúng. Chắc hẳn bạn có thừa độc lập và hiểu biết để cúi đầu trước sự ích kỉ của những kẻ "bắt nạt" và trở thành nô lệ của hắn. Tất cả những điều này có nghĩa là kẻ "bắt nạt" cho rằng bạn là một mối đe dọa, và bắt đầu một cuộc chiến toàn lực chống lại bạn nhằm giữ bạn ở yên tại vị trí của mình.

Biết được điều này có thể sẽ không thoải mái với bạn. Sau tất cả, thì bạn mới là người cảm thấy như muốn nôn mửa vào những tối Chủ Nhật, hoặc sử dụng thời gian rảnh của bạn cho những ngày "thoải mái tinh thần" để chạy trốn khỏi những nặng nề trong công việc. Vào những ngày này, bạn còn phải chật vật để rời khỏi giường ngủ, huống chi là vui vẻ bên gia đình hay bạn bè. Có thể bạn dành nhiều thời gian để mơ màng viển vông về việc giết những "kẻ bắt nạt" hay tự tử, hoặc bác sĩ của bạn lại trở nên quan tâm nhiệt thành đến những vấn đề sức khỏe của bạn. Nếu như vậy, thì bạn không hề cô độc đâu.

Bảy mươi phần trăm người Mỹ được báo cáo là nạn nhân của việc bị "bắt nạt" theo một nghiên cứu năm 2008 từ Viện nghiên cứu về nạn bắt nạt nơi công sở. (Website của Viện nghiên cứu về nạn bắt nạt nơi công sở cực kì hữu dụng, và nó nên là điểm dừng chân đầu tiên của bạn để chứng thực những kinh nghiệm của mình và bắt đầu cho những nghiên cứu của bạn. Một phần của những nghiên cứu cho bài viết của bạn đều đến từ đây.)

Về nạn bị "bắt nạt" nơi công sở?

"Bắt nạt" không phải là:

  • Thường xuyên về mặt thể chất hay tình dục, điều mà những kẻ "bắt nạt" biết rằng sẽ khiến anh ta hoặc cô ta gặp rắc rối.
  • Thường xử sự khiếm nhã. Những sự khiếm nhã - khạc nhổ, ợ hơi, ngoáy mũi, v.v... -  không gây căng thẳng quá mức. Chúng chỉ phiền phức.

"Bắt nạt" là:

  • Một dạng của việc lạm dụng cảm xúc.
  • Hầu hết bị gây ra bởi sếp của bạn. Bảy mươi hai phần trăm những kẻ bắt nạt là những người quản lý, giám sát, trưởng nhóm hay những người ở các những vị trí quyền lực khác.

"Bắt nạt" có thể được miêu tả như sau:

  • Bị giao phó những công việc bất khả thi mà không có thời gian hoặc đào tạo để làm thể nào làm được việc. Những kẻ "bắt nạt" cuối cùng sẽ cho bạn những nhận xét không tốt trong công việc.
  • Phá hỏng những nỗ lực để hoàn thành công việc của bạn bằng cách ném đi những tệp tài liệu, xóa các dữ liệu hoặc ngăn chặn các cuộc gọi hoặc email quan trọng.
  • Tiếp nhận những nhận xét không xác thực về ngoại hình, nền tảng và lối sống của bạn.
  • Nghe những lời khen ngợi châm biếm, kiểu như "Bạn thông minh hơn vẻ ngoài của bạn đấy nhỉ!"
  • Giấu đi những vật dụng cá nhân của bạn (chìa khóa, ví tiền, đồ trang sức.v.v...) hoặc những tài liệu làm việc.
  • Gọi bạn vào văn phòng và ném những lời buộc tội vào bạn, hoặc đe dọa bạn.
  • Cố gắng để làm mất uy tín của bạn hoặc khiến những người khác chống lại bạn.
  • Liên tục cắt ngang khiến bạn không thể hoàn thành công việc.

Danh sách còn có thể tiếp tục dài hơn nữa. Những kẻ "bắt nạt" đều nguy hiểm, nhưng bọn họ cũng rất thông minh và chúng sáng tạo vô hạn trong việc tìm ra những cách để hãm hại bạn mà không phạm luật.

Có nên tố cáo những kẻ "bắt nạt" không?

Bạn có thể nghĩ rằng việc gửi đơn khiếu nại tới bộ phận nhân sự (HR) hoặc sếp của sếp bạn là điều hợp lý nhất cần phải làm, nhưng những số liệu thống kê lại không hề ủng hộ hành động này. Không có bất cứ một điều luật là bắt buộc những người sử dụng lao động phải giải quyết vấn đề "bắt nạt" ở nơi làm việc. 

Kết quả là, theo một nghiên cứu năm 2008, khi những người sử dụng lao động được nói về những sự cố "bắt nạt", chỉ có 1.7% phản ứng với cách thức tốt nhất: mở một cuộc điều tra công bằng để bảo vệ cho các nạn nhân và để lại hậu quả cho những kẻ "bắt nạt". 53% số trường hợp, người sử dụng lao động không làm gì cả, và trong 71% các trường hợp, những người bị "bắt nạt" trở thành mục tiêu bị trả thù. 

Có một vài lý do cho những phản ứng đáng thất vọng ở trên. Nạn nhân bị '"bắt nạt" thường bị xem như là những "kẻ hay than vãn" và "gây rối" trong khi những kẻ "bắt nạt" thì được xem là những người giúp cho hiệu suất làm việc tạm thời của nhân viên của anh/cô ta tăng lên - đặc biệt là nếu những những kẻ "bắt nạt" có thời gian để cắt sửa các số liệu kinh doanh vậy nên họ xem những kẻ "bắt nạt" giống như những tiềm năng có triển vọng. Hoặc là, việc thuê nhân viên thường tuân theo một quy luật "người quen biết". Nếu như kẻ "bắt nạt" là một người thân quen của của người đứng đầu công ty, vậy thì sẽ thật khó cho ngài chủ tịch nếu phải nghe những lời khó nghe về người bạn của ông hoặc bà ấy.

Nên làm gì?

Dưới đây là một vài điều bạn có thể làm để đối mặt với những thống kê ảm đạm này. Những gợi ý này được đưa ra để giúp bạn cảm thấy có nhiều khả năng hơn trong khi bạn đang vướng phải một trong những tình huống gây bực dọc và đáng thất vọng nhất từng tồn tại. Đừng đánh giá thấp giá trị của tinh thần, thể chất và xúc cảm lành mạnh trong khoảng thời gian bị áp lực tột bậc như thế này. 

  1. Chăm sóc tốt hơn cho thể chất của bạn. Hoạt động thể chất mạnh mẽ giúp bạn rất nhiều trong khi bị stress, vậy nên hãy ưu tiên tiến hành những bài tập yêu thích của bạn mỗi ngày hoặc bắt đầu những chương trình tập luyện nếu bạn không có. 
  2. Hãy nhớ rằng, sự quan tâm của bạn cũng đồng nghĩa với sự tôn trọng của bạn. Hãy làm hết sức để thể hiện sự thiếu tôn trọng với những kẻ "bắt nạt" bằng cách phớt lờ bọn họ, cả trong công việc lẫn khi ở nhà. Thật khó khăn để có thể dễ dàng dừng suy nghĩ về một điều gì đó, vậy nên hãy tìm cách để hướng bản thân suy nghĩ đến một điều gì đó khác.
  3. Rất dễ để bị coi là một kẻ chuyên đi phá rối bởi bộ phận nhân sự hay cấp trên. Không ai quan tâm đến sự tổn thương của bạn, và nhưng sai lầm, bất cứ một thông tin nào về địa phương cảm xúc của bạn đều có thể bị sử dụng để chống lại bạn. Hãy cẩn thận chọn một hoặc hai người mà bạn có thể "dốc bầu tâm sự", nhưng đừng "bô bô" cảm xúc của bạn ở bất cứ nơi nào khác.
  4. Trở nên tốt đẹp hơn những kẻ "bắt nạt" kia bằng mọi cách có thể. Mặc những bộ đồ đẹp hơn. Đến công sở sớm mười phút. Giữ cho không gian văn phòng, cách cư xử và chính bản thân mình hoàn toàn mẫu mực. Học cách làm việc xung quanh những kẻ "bắt nạt" và hoàn thành công việc của mình mặc kệ anh ta hoặc cô ta. Cách cư xử hiện tại của bạn sẽ là bước đệm cho con đường thăng tiến của bạn trong tương lai.
  5. Bắt đầu tìm kiếm một công việc mới. Bảy mươi hai phần trăm số nạn nhân mất việc, kể cả những tình nguyện viên hoặc không, vậy nên hãy chuẩn bị cho mình một lối thoát. Đừng e ngại tìm kiếm những "công việc kỳ lạ" hoặc bắt đầu thực hiện bất cứ ước mơ nào mà bạn từng có để bắt đầu công việc kinh doanh riêng của mình vào thời điểm này. Hãy nhớ rằng, những bước trên đây là nhằm duy trì nhuệ khí của bạn khi bạn đang ở trung tâm của một cuộc chiến. 

Nếu bạn muốn vạch trần những kẻ "bắt nạt"

  1. Bắt đầu nghiên cứu. Đầu tư thời gian nếu cần phải thế. Tìm ra xem anh ta hoặc cô ta có vi phạm pháp luật không và tố cáo. Khoảng một phần tư những kẻ "bắt nạt" vi phạm pháp luật. Tra cứu những điều khoản pháp lý nội bộ của công ty cũng như của nhà nước và quốc gia. 
  2. Bắt đầu thu thập dữ liệu về những tác động kinh tế của những kẻ "bắt nạt" trong công ty. Cấp trên sẽ bắt đầu chú ý nếu như những hoạt động của kẻ "bắt nạt" có ảnh hưởng đến điểm mấu chốt về tài chính của công ty. Chỉ ra số kinh phí của việc tiêu hao cho việc thay thế nhân viên, sự sa ngã của nhân viên dưới quyền, vắng mặt không có lý do và sự sụt giảm hiệu suất làm việc. Tạo ra những tình thế mà những kẻ "bắt nạt" quá tốn kém để tiếp tục.  

Một điều cuối cùng

Hãy nhớ rằng, bạn không có bất cứ lỗi gì để bị "bắt nạt". "Bắt nạt" không diễn ra trong một sớm một chiều; tất cả chúng có một quá trình mà có thể bị phơi bày thông qua sự rà soát thích hợp.  Lỗi về việc "bắt nạt" hoàn toàn thuộc về những người sử dụng lao động, vì đã thuê bọn họ ngay từ đầu (sơ suất trong khấu tuyển dụng) và vì đã lờ đi những lời khiếu nại về những kẻ "bắt nạt" (cẩu thả trong việc dùng người).

Trong khi việc xây dựng hệ thống pháp lý có vẻ khó lay chuyển những nạn nhân bị "bắt nạt", sự nhận thức đang từ từ cải thiện. Hai mươi mốt nước ban hành sự thảo luật chống nạn bắt nạt, và hy vọng rằng chúng ta sẽ sớm được thấy các nước đưa những dự thảo luật của mình. Một lần nữa, Viện nghiên cứu về nạn bắt nạt nơi công cở là một nguồn tài liệu tuyệt vời. Hãy bắt đầu từ đây, chúc bạn may mắn.   

 - MẸO SỐNG

Nhận xét

Bài Đăng Mới Nhất

Recent Posts Widget

BÀI ĐĂNG PHỔ BIẾN TỪ BLOG NÀY

Mọi sai lầm đều phải trả giá, đó là quy luật bất hủ

 SAI LẦM CỦA QUAN VŨ? Người ta thường lấy thất bại Kinh châu sụp đổ, Phàn thành thất thủ mà quy kết hết trách nhiệm cho Quan Vũ, vì háo danh, tự phụ, kiêu ngạo, khinh suất? Có hàng trăm kiểu đổ lỗi theo kiểu lấy kết quả luận nguyên nhân này.  Nhưng có điều, đã xét lịch sử thì phải xét luôn bối cảnh. Trên đời không có ai biết rõ sẽ thất bại mà vẫn lao đầu vô, biết chết lại đi tìm nghĩa địa. Mỗi toan tính của chúng ta khi đưa ra có thành công hay không phụ thuộc rất nhiều yếu tố. Quan Vũ là đại soái, vai trò tấn công và trấn thủ luôn là sự tồn vong cho vận mệnh Kinh châu nói riêng và kế hoạch chấn hưng Đại Hán nói chung. Lẽ tất yếu, Vũ không thể chỉ vì thành bại cá nhân mà hồ đồ đem quân Bắc tiến.  Có một chi tiết mà người đọc ít lưu tâm, Tào Nhân đã nhận sắc lệnh "ban đầu. Tào Nhân thảo phạt Quan Vũ, đóng đồn ở Phàn Thành. Cùng tháng, sai Nhân vây Uyển (Tam Quốc Chí - Vũ đế kỷ).  Ta có thể thấy rõ mấu chốt này, chữ "thảo phạt" tức là Tào Nhân đã tấn công trước, và Vũ đời

Brand Extension: Chiến lược mở rộng thương hiệu là gì?

Brand Extension là gì? Ưu nhược điểm của chiến lược mở rộng thương hiệu? Chúng ta sẽ tìm hiểu sâu về khái niệm Marketing này thông qua case study từ những thương hiệu nổi tiếng trên thế giới. Hẳn các bạn còn nhớ bộ phim  “A Star is Born”  từng khuynh đảo rạp chiếu bóng Việt Nam cách đây 1 năm chứ? Điều khiến tôi ngạc nhiên trong bộ phim này, đó chính là bước chuyển mình hết sức ngoạn mục của Lady Gaga. Từ một nữ ca sỹ nổi tiếng, Gaga thể hiện mình là ngôi sao sáng giá trong làng điện ảnh, có khả năng tiến sâu trong sự nghiệp diễn xuất. Trường hợp của Lady Gaga khiến tôi hình dung về cách mà các thương hiệu toàn cầu mở rộng phạm vi kinh doanh của mình bằng Brand Extension – chiến lược mở rộng thương hiệu. Có thể coi đây là cách đi nhanh nhất để đánh chiếm thị phần và nâng tầm giá trị brand. Vậy  Brand  Extension là gì? Ưu nhược điểm của chiến lược mở rộng thương hiệu? Chúng ta sẽ tìm hiểu sâu về khái niệm  Marketing  này thông qua  case study  từ những thương hiệu nổi tiếng trên thế giớ

TÌNH THƯƠNG BỀN VỮNG

TÌNH THƯƠNG BỀN VỮNG Hai vợ chồng chỉ biết có nhau, chỉ lo cho nhau, một thời gian sẽ bỏ nhau. Đó là cái nguyên tắc tương tác của tâm lý đóng kín.  Nên việc nói bỏ hết tất cả để về ở một mái lều tranh hai trái tim vàng, ít bữa bỏ nhau liền, đó là nguyên tắc tâm lý tương tác khép kín, sẽ đổ vỡ.  Cho nên để ta thương nhau, tay nắm tay trên địa cầu, ta cần một đối tượng thứ 3. Để hai người thương nhau thì đừng khờ dại chỉ có hai người thương nhau, mà cần phải có đối tượng thứ 3 xuất hiện. Có vợ bé à? Không phải. Ta tạo một lý tưởng – yếu tố thứ 3 trong tình yêu thương của hai người. Như người xưa nói vậy, yêu nhau không phải ngồi nhìn nhau mà cùng nhìn về một hướng.  Cái hướng đó là gì? Là lý tưởng cao đẹp. Khi ta có yếu tố thứ 3 này tự nhiên ta yêu thương nhau nhiều hơn, bền vững hơn. Chứ không phải anh thương em, em thương anh, anh thương em, em thương anh, ít bữa chửi nhau liền, phiền trách nhau, giận hờn nhau, căm thù nhau, chia tay nhau...

Tôi cũng không ngừng nghĩ về việc mua nhà, nhưng tôi chưa muốn làm điều đó - ít nhất là cho đến bây giờ.

  3 lý do khiến tôi phớt lờ lời khuyên của các chuyên gia tài chính và không mua nhà Tôi cũng không ngừng nghĩ về việc mua nhà, nhưng tôi chưa muốn làm điều đó - ít nhất là cho đến bây giờ. Trong năm ngoái có rất nhiều người bạn của tôi quyết định mua nhà. Tôi đã quan sát toàn bộ quá trình tìm nhà môi giới bất động sản, thế chấp và chi trả các chi phí liên quan cho ngôi nhà đầu tiên của họ. Tôi cũng không ngừng nghĩ về việc mua nhà, nhưng tôi chưa muốn làm điều đó - ít nhất là cho đến bây giờ. Ở độ tuổi này tôi cảm thấy vui vẻ khi ở một căn nhà thuê vì tôi có thể linh hoạt trong việc đóng gói đồ đạc và chuyến sang một một căn hộ mới nếu tôi muốn sống tại thành phố khác. Tôi cũng có thể tập trung vào mục tiêu tài chính (từ việc gửi tài khoản hưu trí cho đến đầu tư các dự án lành mạnh) đây là lý do khiến tôi không muốn dùng số tiền của mình cho việc mua nhà, thế chấp và các chi trả cho các chi phí khác đi kèm ngôi nhà. Mặc dù tôi xác định rằng mình không muốn mua một căn nhà trong thời đ

Trận đấu blackjack vĩ đại giữa sòng bạc Las Vegas và đội quân đếm bài

Các biện pháp áp chế bao gồm xáo bài khi chơi được nửa ván hoặc ít hơn. Điều này không chỉ giới hạn cơ hội tạo lợi thế khoản đặt cược của người đếm bài, mà còn gây thiệt hại cho sòng bạc vì tiến độ trò chơi chậm lại, rút tiền từ túi người chơi bình thường chậm hơn và làm giảm lợi nhuận của sòng bạc. Nếu người ta so sánh một sòng bạc với một lò giết mổ xử lý những người chơi, thì càng nhiều thời gian xáo bài, hiệu quả sử dụng nhà máy càng kém. “Gian lận, mặt khác, không chỉ kiếm tiền nhanh hơn mà còn có thể thu được lợi nhuận mà nhà cái hiếm khi bỏ qua. Tôi nhìn thấy điều này xảy ra một đêm khi tôi bước vào sản khách sạn sòng bạc Las Vegas Strip vào khoảng 10 giờ. Louis Prima, một nhạc sĩ nổi tiếng vào thời đại đó, và ca sĩ chính của ông, người vợ mới Gia Maione, đang biểu diễn, và các bàn blackjack kế đó đã phủ kín người, với hàng chục người chơi đang chờ tới lượt. Tôi đến chơi blackjack và khi kiểm tra tất cả các bàn, hy vọng có được một chỗ ngồi, tôi để ý thấy người chơi mỗi bàn mất

Bạn có biết câu tiếng Anh nào khi dịch ra lại hay đến mức lay động con tim không?

 Bạn có biết câu tiếng Anh nào khi dịch ra lại hay đến mức lay động con tim không? 1. You look at a star for two reasons, because it is luminous, and because it is impenetrable. Người ngắm vì sao là bởi hai lý do, bởi vì nó lấp lánh, cũng bởi vì nó không thể chạm tới. 2. You are the last rose in my barren land. Người là đóa hoa cuối cùng trên mảnh đất cằn cỗi của tôi. 3. The world is dull, but it has you. Thế gian vô vị, nhưng nó lại có em. 4. I’ve been looking for the spring of my life, you just smile. Tôi vốn tìm kiếm mùa xuân của đời mình, cho đến khi em tình cờ cười lên. 5. The world is dark,and then you come, with the stars and the moon. Thế giới này vốn tăm tối, cho đến khi người xuất hiện, mang đến cùng trăng sao. 6. The sun won’t run to you, the moon won’t, the stars won’t, but I shall. Mặt trời sẽ không đến vì em, mặt trăng không, các ngôi sao kia cũng sẽ không, nhưng anh thì sẽ. 7. If you shed for stears when you miss the sun, you also miss the stars. Đừng khóc vì bỏ lỡ hoàng

Tiêu chuẩn phán đoán một người có thể nên nghiệp lớn hay không của doanh nhân nổi tiếng Inamori Kazuo: Nhân cách và dám nói dám làm

Những người may mắn và những người giàu có không chỉ có khả năng vượt trội, họ còn có sự nhiệt huyết và lòng dũng cảm không sợ hãi, đây là lý do cơ bản dẫn đến thành công của một người. Kazuo Inamori đã đề cập trong một bài phát biểu rằng: "Nhân cách có cao thượng tới đâu, theo thời gian rồi cũng có sự thay đổi, vì vậy, nhất định phải tìm những người có nhân cách ổn định, không dễ dàng bị lay động làm lãnh đạo. Dù rất có năng lực, rất tài giỏi, nhưng nếu nhân phẩm không tốt, sự ngạo mạn sẽ sản sinh, vậy thì kết quả chắc chắn không tốt." Có thể nói vận may và phẩm cách của một người có liên quan, nếu một người chỉ nỗ lực, nhưng phẩm đức không đủ, vậy thì dù có cố gắng tới đâu cũng sẽ không có được vận may. Phán đoán một người có nên được nghiệp lớn hay không, có xứng đáng để tin tưởng hay không, tiêu chuẩn phán định đầu tiên không phải là sự chăm chỉ hay năng lực, mà phải nhìn vào 3 điểm của họ: tri thức, kiến thức và đảm thức. Kazuo Inamori, nhà kinh doanh đồng thời là người

Đọc được câu này rất hay, muốn chia sẻ với bạn:

 Đọc được câu này rất hay, muốn chia sẻ với bạn: “Khi trời giông bão, làm người lớn Nắng vàng, hoa nở, làm trẻ thơ" Có lẽ, thái độ tốt nhất với cuộc sống là linh hoạt, vừa mạnh mẽ khéo léo để vượt qua những sóng gió, lại vẫn lương thiện hồn nhiên để yêu thương cuộc đời. Chúng ta thường bảo trưởng thành là phải bày ra bộ mặt này bộ dạng kia, nhưng thực ra tất cả chỉ là những lựa chọn linh hoạt để cuộc sống suôn sẻ hơn mà thôi. Chúc cho bạn, vượt qua giông bão, quay đầu vẫn là trẻ thơ!

Kỹ năng lập kế hoạch: Vai trò, phương pháp, quy trình lập kế hoạch

  Kỹ năng lập kế hoạch: Vai trò, phương pháp, quy trình lập kế hoạch Bạn có quá nhiều việc phải làm trong một ngày, có nhiều dự định cho tương lai khiến bạn không thể lựa chọn hay sắp xếp được mọi thứ. Việc lập kế hoạch sẽ giúp bạn giải quyết tất cả những vấn đề đó. Lập kế hoạch giúp cuộc sống trở nên có thứ tự hơn, giúp cho công việc được giải quyết theo mức độ từ quan trọng nhất đến bình thường. Là đó là một kỹ năng cần thiết với cuộc sống. Cùng tìm hiểu vai trò, phương pháp và quy trình lập kế hoạch nhé. I. Kỹ năng lập kế hoạch là gì? 1. Khái niệm Kỹ năng lập kế hoạch  là kỹ năng sắp xếp mọi công việc theo mức độ gắn trong một khoảng thời gian nhất định. Kỹ năng này nhằm mục đích giúp cá nhân, tổ chức dễ dàng kiểm soát được thời gian và hiệu quả công việc. Kỹ năng lập kế hoạch được xem là một trong những kỹ năng mềm cần thiết trong công việc và cuộc sống thường ngày. Tìm việc làm ,  tuyển dụng Marketing  có thể bạn quan tâm: -  Nhân viên SEO -  Nhân viên Digital Marketing - Nhân viê

CON TRẺ VÀ TIẾNG ANH THỜI ĐẠI CÔNG NGHỆ SỐ HIỆN NAY

 CON TRẺ VÀ TIẾNG ANH THỜI ĐẠI CÔNG NGHỆ SỐ HIỆN NAY Hôm qua tới thăm nhà chị gái, thấy hai đứa cháu một 4 tuổi, một 7 tuổi đang say sưa với cái hình điện thoại trên tay, vừa chơi vừa bắn tiếng Tây loạn xạ. Không bài trừ công nghệ nhưng chúa ghét hình ảnh lũ trẻ thời nay cứ cắm mặt vào điện thoại, trẻ con thì phải được tắm mưa, chơi trốn tìm xì cứu, đá banh um xùm chứ cứ chăm chăm nhìn vào màn hình điện thoại thì hỏng bét, rồi mất hết kỹ năng xã hội, tương tác với gia đình nên mình phàn nàn luôn: “Mấy đứa lại chơi game ấy hả, tại sao không lấy đồ chơi chơi cùng nhau? Mẹ cho mấy đứa chơi game trên điện thoại vậy à? Hai đứa nhỏ nhìn rồi bật cười khanh khách: “Cháu đang học tiếng Anh”. Tôi thấy ngờ vực lắm, học gì mà âm thanh, hình ảnh, nhạc nhẽo sống động, rồi đứa nào đứa nấy cũng cười nói hăng say như vậy? Tôi nhớ hè năm ngoái về dạy tiếng Anh cho hai cháu đứa nào đứa nấy ngáp ngắn ngáp dài chứ đâu có thích? Thấy ông cậu gắt gỏng quá nên chúng nó kéo lại gần, vừa thao tác trên máy, vừa